Zleceniodawcy nie mają obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za zatrudnianych zleceniobiorców, którzy zawartą umowę zlecenia wykonują w ramach działalności gospodarczej, przy prowadzeniu której korzystają z ulgi na start. Takich wyjaśnień udzielił ZUS na swej stronie internetowej w dniu 27 sierpnia 2018 r. Niestety co innego wynika z zusowskiej interpretacji indywidualnej z 24 lipca 2018 r. (sygn. DI/100000/43/822/2018).
Organ rentowy na witrynie www.zus.pl zamieścił notkę, w której stwierdził, że umowa agencyjna, umowa zlecenia albo umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, może być uznana co do zasady jako wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, pod warunkiem że:
- jej przedmiot jest taki sam jak przedmiot prowadzonej działalności,
- osiągane przychody są opodatkowane jako przychód z działalności gospodarczej.
W takim przypadku umowy cywilnoprawne zawarte w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie stanowią odrębnego tytułu do ubezpieczeń społecznych.
Zleceniodawcy nie mają obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za kontrahentów, którzy korzystają z ulgi na start, o ile spełnione są ww. warunki.
To samo potwierdził resort pracy w komunikacie opublikowanym na stronie www.mpips.gov.pl, w którym czytamy:
„W związku z pojawiającymi się w mediach informacjami dotyczącymi zawierania umów z przedsiębiorcami korzystającymi z tzw. ulgi na start, Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wyjaśniają, że zleceniodawcy nie mają obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za kontrahentów, którzy korzystają z ulgi na start.
Zgodnie z Prawem przedsiębiorców, w okresie korzystania z ulgi na start przedsiębiorcy nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Dotyczy to świadczenia usług i realizowania zleceń w ramach tej działalności.
W czasie korzystania z ulgi na start zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzonej działalności ma charakter dobrowolny i następuje na wniosek przedsiębiorcy.”.
Niekorzystna interpretacja indywidualna ZUS
Zaznaczmy, że przytoczone wyjaśnienia są pokłosiem interpretacji indywidualnej ZUS (oddział w Gdańsku) z 24 lipca 2018 r. (sygn. DI/100000/43/822/2018), z której wynika, że za osoby korzystające z ulgi na start lub wykonujące działalność bez rejestracji w oparciu o umowę cywilnoprawną (np. umowę o świadczenie usług, umowę zlecenia lub umowę o podobnym charakterze) należy opłacać składki ZUS. Wskutek tej interpretacji zaczęto formułować pogląd, iż nabywcy usług od ww. osób będą musieli z tego tytułu każdorazowo naliczać i opłacać składki ZUS. Podstawą składkową miałaby być kwota wynagrodzenia za usługę (np. kwota z faktury).
W przedmiotowej interpretacji stwierdzono, że:
- w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy o sus obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są:
– osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi (o ile nie są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz studentami, do ukończenia 26 roku życia);
– osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osobami z nimi współpracującymi;
- zgodnie zaś z art. 8 ust. 6 pkt 1 wspomnianej ustawy, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, z wyjątkiem ust. 6a;
- art. 8 ust. 6a ustawy o sus przesądza, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność nie uważa się w rozumieniu przywołanej ustawy osoby fizycznej, o której mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców;
- wspomniany art. 18 ust.1 stanowi, że przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej;
- w myśl powyższego osoby fizyczne, z którymi pracodawca zamierza zawrzeć umowy o świadczenie usług, a które są zwolnione przez okres 6 miesięcy z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców nie są uważane za osoby prowadzące działalność pozarolniczą, co powoduje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zawartych ww. umów, na mocy art. 6 ust.1 pkt 4 ustawy o sus;
- na podstawie natomiast art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej;
- biorąc pod uwagą brzmienie przytoczonej regulacji, osoby fizyczne, z którymi pracodawca ma zawarte umowy o świadczenie usług, a które są zwolnione z obowiązku rejestracji działalności gospodarczej z uwagi na wysokość osiąganych przychodów, nie są uważane za osoby prowadzące działalność gospodarczą, co powoduje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zawartych z ww. umów, w myśl art. 6 ust. l pkt 4 ustawy o sus.
Za wcześnie na jednoznaczne wnioski
Niestety jak wynika z powyższego, w zakresie składek ZUS mamy do czynienia z kolejnymi wątpliwościami, których niestety nie rozwiewają zaprezentowane wcześniej komunikaty (notki prasowe) ZUSu i resortu pracy. Nie wyjaśniono w nich wszakże, czy interpretacja zusowska z 24 lipca 2018 r. jest błędna czy też nie (a jeśli jest, to w jakim zakresie) oraz jak w świetle wynikłych niejasności należy rozumieć dyspozycję art. 8 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przyjdzie nam jeszcze pewnie poczekać na dalszy rozwój wydarzeń w poruszonym temacie.
EDIT: ZUS w swoim komunikacie z 27 sierpnia doprecyzował, że pisemna interpretacja nr 285 z 24 lipca 2018 r., znak: DI/100000/43/822/2018, wydana przez Oddział ZUS w Gdańsku, zawierająca odmienne rozstrzygnięcie, została wydana w sprawie jednostkowej, na podstawie stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskującego i dotyczy wyłącznie przedsiębiorcy, na wniosek którego została wydana.
